حتی اگر فایل حاوی ای-میل پاک شده باشد، باز هم ممکن است بخشهایی از آن در گوشه و کنار هارد پیدا شود.

مارک راجرز (Marc Rogers)، رئیس برنامه cyber forensics(تحقیق و بررسی برای رسیدگی به پرونده های قضایی از طریق جستجوی در کامپیوتر و وب) در دانشگاه پردو (Purdue) میگوید که پاک کردن تمام و کمال ای-میل کاری “بسیار دشوار” است و در مقابل بازیافتن یک ای-میل پاک شده “مثل آب خوردن” ساده است.

فشردن دگمه “Delete”
هر برنامه پست الکترونیکی یک دگمه Delete دارد که وقتی فشرده میشود، پیام از صندوق پست الکترونیکی ناپدید میشود. این عملیات صندوق پست را مرتب و منظم کرده و حس خوبی از انجام دادن کاری مفید، در شخص ایجاد میکند.

اما آیا این به معنی پاک شدن پیام است؟
راجرز میگوید:”صادقانه بگویم، هیچ بلایی بر سر اطلاعات ایجاد شده نمی آید.”
او توضیح داد که فشردن دگمه delete مانند پاک کردن فهرست یک کتاب یا مقاله است، فهرست پاک میشود اما مطالب باقی میمانند.
او میگوید:” این پاک شدن به این معناست که تنها فضایی که در آن اطلاعاتی موجود بوده، از فهرست پاک میشود و سیستم شما قادر خواهد بود مجددا در این فضا بنویسد. اما تا زمانی که سیستم شما واقعا در این فضا چیزی ننویسد، اطلاعات موجود در این فضا، دست نخورده میمانند.”

میشل لنگ (Michele Lange) مدیر فناوری قضایی برای کمپانی نرم افزاری تحقیقات قضایی کامپیوتری Kroll Ontrack است. او پاک کردن ای-میل را به برداشتن کارت مشخصات کتاب از برگه دان کتابخانه تشبیه میکند و میگوید:”این کتاب تنها در زمانی که کتابدار سر قفسه رفته و آن را از سرجایش بردارد و کتاب جدیدی به جای آن قرار دهد، از کتابخانه خارج خواهد شد.”

بیشتر هارد دیسکهای امروزی چنان بزرگ هستند که واقعا مانند کتابخانه ای با ردیفهای متعدد و طولانی از قفسه های بلا استفاده هستند. راجرز توضیح میدهد که کامپیوتر هنگام دریافت اطلاعات جدید ترجیح میدهد که ابتدا به سراغ فضاهای استفاده نشده برود و بعد به رونویسی بر فضاهای قبلی بپردازد. “به این ترتیب اطلاعات تا مدتهای طولانی در جای خود باقی میمانند.”

صفحه ای پاک

به گفته راجرز کاربران کامپیوتر برای اینکه ای-میلی را واقعا پاک کنند میتوانند برنامه هایی که به پاک کننده شهرت دارند را اجرا کنند. این برنامه ها فضای ای- میلهای پاک شده را پر از صفر و یکهای بی معنا کرده و آنها را از بین میبرند.

اما او اضافه میکند که تحقیقات نشان داده اند که بسیاری از نرم افزارهای موجود نمیتوانند این کار را به خوبی انجام دهند.
یک روش دیگر به پیشنهاد لنگ این است که هارد درایو کامپیوتر را با فایلهای فراوان و بی فایده پر کنید تا هر بیت دوباره نویسی شده، اطلاعات پاک شوند.

او میگوید: ” من [در کار تحقیقات] با مواردی مواجه شده ام که هنگام جستجو در هارد با 6 گیگا بایت موسیقی روبرو شده ایم و نتوانسته ایم هیچ اطلاعاتی از آن بیرون بکشیم چون مشخص بود که این موسیقی برای پوشاندن اطلاعات Delete شده در آن قرار داده شده است.”

اما از آنجایی که ای-میل برای ارتباط بین کاربران کامپیوترهای متعدد به کار میرود، در مسیر حرکت خود از یک server به server دیگر، آثاری برجا میگذارد. بنابراین، برای محو شدن کامل یک پیام، باید آنرا از کامپیوتر فرستنده، server میانی، سیستمهای پشتیبانی و backup این server ها و دستگاه گیرنده پاک کرد. و این کار بسیار مشکل است.

بازگرداندن ای-میل

از آنجایی که محو کامل یک ای-میل تقریبا غیر ممکن است، بازگرداندن آن تنها به کمی ردیابی بی نیاز از هر نوع فناوری پیشرفته احتیاج دارد.
نرم افزارهای ساده ای وجود دارند که برای جستجو در بخشهایی از هارد دیسک که معمولا محل ذخیره ای-میل هستند، طراحی شده اند. اگر این محل با پیام دیگری رونویسی نشده یا پاک نشده باشد، معمولا فایل گمشده پیدا میشود.

حتی اگر فایل حاوی ای-میل پاک شده باشد، باز هم ممکن است بخشهایی از آن در گوشه و کنار هارد پیدا شود.
متخصصین تحقیقات قضایی کامپیوتری مانند راجرز میتوانند این نواحی را با داشتن یک کلمه کلیدی که احتمال وجود آن در پیام هست، کاملا جستجو کنند.
او میگوید:”شاید ما نتوانیم همیشه کل پیام را بازگردانیم اما تقریبا در اکثر اوقات با وجود از بین رفتن مقداری از متن، تا حدی که بدانیم پیام در کل درباره چه بوده، موفق میشویم.”