بی گمان همه جنبندگان زمین ـ حتی ماهیان دریا ـ بر جویای دانش درود می فرستند . [امام باقر علیه السلام]

دوستداران حقیقت

با کودک بد غذا چه باید کرد ؟

http://daneshname3.ParsiBlog.com

با کودک بد غذا چه باید کرد ؟

بیشتر پدر و مادرها درباره

تغذیه کودکان خود نگران هستند . این والدین از بی ‏میلی و کم غذا خوردن کودکان خود در رنج هستند و شکایت‏های مختلفی در این مورد دارند . بی‏اشتهایی
یا بد غذایی کودک در هر شکلی ،مساله‏ مهمی است که باید آن را جدی گرفت،
چرا که در نهایت‏ به سوء تغذیه منجر می‏شود . باید بدانیم فقط گرسنگی نیست
که کودک را به سوی غذا می‏کشاند و یا فقط سیر بودن موجب دوری و پرهیز از
غذا نمی‏شود، بلکه عوامل گوناگونی، جدا از نیازهای بدنی، موجب می‏شود تا
کودک غذا بخورد یا نخورد .

رفتار بزرگترها در این مورد بسیار تعیین کننده است؛ برای مثال اگر کودکی صبحانه خوردن با خانواده خود را دوست داشتنی و با اهمیت نبیند، هیچ میلی به یک صبحانه خوب پیدا نمی‏کند .

در
بسیاری از خانواده‏هایی که زنان شاغل هستند دیده شده که مادر، کودک را با
عجله بیدار می‏کند، با عجله لباس او را می‏پوشاند و به زور، یک لقمه خشک
در دستش می‏گذارد تا آن را به عنوان صبحانه بخورد . آیا به نظر شما، کسی
می‏تواند در یک محیط عصبی، شلوغ و با عجله غذا بخورد؟

غذا خوردن آن
هم در ابتدای صبح، باید همراه با آرامش باشد . ایستاده غذا خوردن، با عجله
لقمه‏ای را درست کردن، در حالی که کارهای مختلفی را انجام می‏دهید، فضای
ناامنی را برای یک تغذیه مناسب به وجود می‏آورد . در چنین حالتی، هیچ
کودکی میل به خوردن صبحانه ندارد .

خانواده‏هایی که مجبورند صبح زود
از خانه خارج شوند و وقت کافی برای صبحانه خوردن در کنار کودک خود را
ندارند، بهتر است ‏برنامه‏ای را تنظیم کنند که بتوانند همه با هم و در
حضور کودک صبحانه بخورند و از این وعده غذایی لذت ببرند .

برای سر حال بودن در صبح و داشتن وقت کافی برای صرف صبحانه می توان:

- شب‏ها زودتر خوابید.

- یک سری کارها را از قبل انجام داد.

- زودتر بیدار شد تا کودک فرصت انجام کارهای اولیه را داشته باشد .

در
بعضی از خانواده‏هایی که مادران شاغل نیستند، مشکل به شیوه دیگری خودنمایی
می‏کند ؛ بعضی از مادران آن قدر دیر از خواب بیدار می‏شوند که می‏توانند
صبحانه و ناهار را همزمان بخورند . دیر بیدار شدن، کوفتگی، خستگی و
بی‏حوصلگی، بی‏اشتهایی را به همراه دارد . از آن جا که مادر بی‏میل
است‏برای تهیه صبحانه مناسب تلاشی نمی‏کند، در نتیجه با همان بی‏حوصلگی
چیزی را برای کودک خود آماده می‏کند تا او بخورد . کودکی که همراه مادر
خود دیر بیدار شده است طبیعی است که صبحانه و ناهار او یکی می‏شود .

به
کودک فرصت‏بدهید تا صبحانه‏اش را کامل بخورد . در چنین فضایی نه تنها
کودکان، بلکه هر انسانی از خوردن صبحانه لذت می‏برد و طبیعی است که این
رفتار به عنوان یک عادت غذایی مناسب در کودک باقی می‏ماند .

غذای نیم روز صبح ( میان وعده اول )

از
آن جا که معده کودکان کم حجم است و غذای کمی در معده آنها جا می‏گیرد ،
فاصله‏ی بین غذا خوردن کودک نباید خیلی زیاد باشد . کودکان، بین صبحانه و
ناهار احتیاج به یک میان وعده دارند . این غذای نیمروزی می‏تواند انواع
میوه، خشکبار، نان و شیرینی‏های سبک باشد . خوردن غذا در این زمان برای
کودکان بسیار مهم است .

همراهی مادر با کودک در خوردن غذا مهم است؛
یعنی مادر در کنار کودک بنشیند، با او حرف بزند و با هم این غذای نیمروزی
را بخورند . کودکان در خوردن صبحانه یا ناهار و یا شام احتیاج به همراهی و
همدلی اطرافیان خود دارند و دوست دارند که بزرگترهایشان در کنارشان باشند
و آنها را همراهی کنند . اگر غذای نیمروز نامناسب باشد، در ناهاِر کودک
حتما تاثیر منفی می‏گذارد . تنقلاتی مانند انواع شکلات ، آب نبات و حجم
زیاد شیرینی موجب می‏شود تا کودک سیری کاذب پیدا کند و میلی به غذا نداشته
باشد . استفاده از انواع

خشکبار ، دانه‏ها ، مغزها و میوه‏ها به مراتب بهتر است .

ناهار کودک

ناهار
کودک باید غذایی کامل با انواع مواد مغذی باشد . حداقل یک ساعت مانده به
ناهار از دادن انواع تنقلات به کودک پرهیز شود. این تنقلات جلوی اشتهای
کودک را می‏گیرد . به خصوص اینکه هرگز به کودک خود

هله و هوله
ندهید. قبل از ناهار، کودک را از غذا مطلع کنید و اگر در خانه است‏، حتما
او را از نوع غذا و یا اینکه غذا در چه وضعیتی است ‏باخبر سازید .
می‏توانید از نیم ساعت مانده به غذا، کودک را ترغیب به غذا خوردن کنید و
بگویید غذا به زودی آماده می‏شود .

تجربه یک مادر

«
من از صبح به کودکم می‏گویم ، چه غذایی را می‏خواهم درست کنم و گاهی با هم
به نتیجه می‏رسیم که چه چیزی را درست کنم . در بعضی از مراحل او را تشویق
می‏کنم که به من کمک کند . وقتی بوی غذا در آشپزخانه پیچید از او می‏خواهم
تا بو بکشد و همین مساله تبدیل به یک بازی برای ما می‏شود . من با

رفتارهای مختلف
نشان می‏دهم که غذا بسیار خوش رنگ، خوش‏عطر و خوش‏مزه است و سعی می‏کنم با
آب و تاب فراوان در مورد غذا حرف بزنم . حتما از او می‏خواهم که در چیدن
سفره به من کمک کند و با هم سفره را برای غذا آماده می‏کنیم . همیشه قبل
از خوردن غذا می‏گویم که حالا ما بهترین و خوش مزه‏ترین غذای دنیا را
می‏خوریم . »

شکی نیست وقتی مادر این گونه فضا را از نظر روانی آماده
می‏کند، کودک مشتاقانه از غذا استقبال خواهد کرد. کودکی که در چنین محیطی
غذا می‏خورد، دیدگاه خوبی به غذا دارد و از خوردن آن لذت می‏برد .

شور و شوق در غذا خوردن

یکی
از عوامل مهمی که موجب می‏شود تا کودک غذای خود را با میل و کامل بخورد،
شور و شوق والدین و اطرافیان کودک است . هر چه این شور و شوق زیادتر باشد،
کودک میل بیشتری به غذا پیدا می‏کند . مادری که در رژیم است، پدری که بعضی
از غذاها را می‏خورد، و برخی را نمی‏خورد و از غذاها ایراد می‏گیرد، موجب
می‏شود تا کودک نگرش مناسبی به غذا پیدا نکند .

خوردن قسمت‏های خاصی
از یک ماده غذایی، زیر و رو کردن غذا، جست‏ وجو در ظرف غذا، همه و همه
رفتارهای ناپسندی است که کودک از پدر، مادر و مراقبین خود می‏آموزد . این
رفتارها در نهایت موجب می‏شود که لذت غذا خوردن در جمع خانواده کم شود و
در نهایت کودک نیز با بی‏میلی به غذا خوردن خود ادامه دهد . مادر، پدر و
مراقبین کودک باید با رفتارهای خود نشان بدهند که همه غذاها لذیذ، مهم و
ارزشمند هستند .

نظم در غذا خوردن

نظم
در خوردن غذا بسیار مهم است و هم غذا خوردن می‏تواند به نظم کودکان کمک
کند و هم نظم می‏تواند میزان میل کودکان را برای خوردن افزایش دهد . زمان
هر وعده از غذا باید ثابت و مشخص باشد . این درست نیست که یک بار کودک را
ساعت 6 بیدار کرد و به او صبحانه داد، روز بعد ساعت 10 و روز دیگر ساعت 8
صبح . باید یک زمان مشخص را برای هر وعده غذایی در نظر گرفت . این نظم کمک
می‏کند تا معده کودک برای خوردن غذا ، به طور منظم عمل نماید . نامنظم
بودن ساعت‏های هر وعده غذا ، به بی‏اشتهایی کودک منجر می‏شود .

تنوع غذایی

تنوع مواد غذایی جدا از این که نیازهای مختلف جسمانی کودک را تامین می‏کند،

بی‏اشتهایی او را هم رفع می‏کند . هر روز می‏توان مواد صبحانه، ناهار و یا شام را تغییر داد . این که هر روز صبح کودک شیر و نان بخورد، طبیعی است که موجب بی‏اشتهایی او می‏شود . برای مثال می‏توان یک روز کره، روز دیگر پنیر و در روزهای دیگر، تخم‏مرغ ، آب‏میوه، عسل و . . . در صبحانه کودک گذاشت . البته دادن عسل به کودک زیر یک سال ممنوع است.

بعضی از پدرها و مادرها چون خودشان به عنوان مثال

هویج و یا کدو دوست
ندارند، این مواد را به کودکان نیز نمی‏دهند . انواع سبزی‏ها برای کودک
مفید است و از همه آن‏ها می‏توان در غذاهای مختلف استفاده کرد .

به
دلایل مختلف، گروهی از کودکان بعضی از مواد غذایی را دوست ندارند . ممکن
است کودکی سیب‏زمینی، هویج و یا لوبیا را دوست نداشته باشد . مراقب کودک
باید دقت کند که آیا این دوست نداشتن یک عادت غلط است ‏یا واقعا میل به
خوردن آن ندارد . اگر پس از بررسی‏های دقیق متوجه شدید که کودک یک ماده
غذایی مثلا سیب‏زمینی را دوست ندارد، بهتر است از دادن آن ماده غذایی برای
مدتی صرف نظر کنید و کودک را مجبور به خوردن آن نکنید . برای مثال کودکانی
که از برنج زیاد استفاده می‏کنند، بدنشان کمتر به سیب‏زمینی پخته نیاز
پیدا می‏کند . یا کودکانی که زیاد گوشت می‏خورند کمتر از لوبیا استقبال
می‏کنند . در حقیقت نیاز آن ماده غذایی به شکل دیگری تامین می‏شود .

بی‏اشتهایی روانی

بخش
بزرگی از بی‏اشتهایی کودکان بیشتر جنبه روانی دارد . معمولا کودکانی که با
یکی از اعضای خانواده خود مشکل دارند، به غذا بی‏میل می‏شوند . کودکانی که
پدر و مادر مستبد دارند و یا از طرف اعضای خانواده خود اذیت می‏شوند
بی‏اشتها می‏شوند . بعضی وقت‏ها نیز کودک از طریق ابراز بی‏میلی و یا غذا
نخوردن قصد دارد نظر دیگران را به خود جلب کند . در این حالت مراقب کودک
باید دقت کند و به شکل‏های مختلف به نیازهای کودک توجه نماید . بسیار
غم‏انگیز است که کودک بخواهد از طریق غذا نخوردن جلب توجه کند .

تجربه یک مربی

یکی
از کودکان کلاسَم به نام "علی‏" که بسیار خوب غذا می‏خورد، بعد از مدتی
دچار نوعی بی‏اشتهایی شد . در صدد بر آمدم تا علت این مشکل را بفهمم. بعد
از مدتی توجه و جست ‏وجو در رفتار خانواده او، متوجه شدم که برادر کوچک
علی به تازگی به حرف آمده است و حرف‏های جالب و بامزه می‏زند و در خانواده
مرتب مورد توجه و تایید است و علی مدتی است که سعی می‏کند با تکرار
حرف‏های برادرش توجه خانواده را به خودش جلب کند، اما بزرگ‏ترها او را
دعوا می کنند که چرا مسخره‏بازی در می‏آورد . علی چندین بار به شیوه‏های
مختلف سعی کرده که با حرف‏ها و کارهایش توجه خانواده را جلب کند، ولی هیچ
نوع موفقیتی به دست نیاورده است . تا این که از طریق بی‏غذایی و بد غذایی
با موفقیت توجه خانواده را به خود جلب کرده است . بخش دیگری از بی‏اشتهایی
روانی کاملا ناخود آگاه است؛ یعنی رفتارهای خشن و تند پدر، مادر و مربی آن
قدر آزار دهنده است که کودک به نوعی سعی می‏کند تحت هر شرایطی از بودن در
کنار این افراد پرهیز کند و چون در زمان غذا خوردن این نزدیکی بیشتر
می‏شود، کودک سعی می‏کند که کمتر سر سفره حاضر شود و اگر با اصرار والدین
حاضر شود با خوردن اندکی غذا، فوری از سر سفره بلند می شود تا خود را از
این موقعیت آزار دهنده نجات ‏دهد .